«بسمه تعالی»

نظریه کانت پیرامون امور ذهنی

یکی از پرغوغاترین مباحث فلسفه بحث امور ذهنی است که پیش از اسلام، آغاز اسلام و بعد از اسلام هم که فلاسفة الهیون پیدا شدند در اصلِ امور ذهنی به قیل وقال افتادند و هر نظریه پیرامون آن برای خویش مقدّس بود و از جمله کسانی که دربارة امور ذهنی نظر داده است، فیلسوف غربی به نام کانت است. 

آمانوئل کانت فیلسوف آلمانی است که او را از بزرگ ترین فلاسفه جهان به حساب آورده‌اند. یکی از دانشمندان دربارة وی گوید: «کوهی از فلسفه در او ریخته شده است.» یعنی آنچه که از علم فلسفه در درون او ریخته شده، او را مانند کوه محکم و استوار کرده که حتی روی نظم او در انجام کارهای روزانه زندگیش تأثیر عجیبی گذاشته است. به طوری که کانت در زندگی نظمی استثنایی داشت. کارهایش را در ساعتی مخصوص به خود انجام می‌داد و ذره‌ای از آن تخلف نمی‌کرد. مانند اینکه در زمان خاصی تدریس می‌کرد، پیاده روی می کرد و در زمان معین هم می‌خوابید. بین مردم شهرش این جمله رایج بود که می‌توانید ساعتتان را با کارهای کانت تنظیم کنید. 

او در علم فلسفة الهی، مردم شناسی، فیزیک، مکانیک و ریاضیات قوی بوده و پیرامون آن ها رساله‌های گوناگونی داشت. او گوید: «مذهب در حدود عقل نظری است.» 

سرانجام کانت در سن هشتاد سالگی درگذشت. در مراسم تشییع جنازه او، مردم از شهرهای مختلف آلمان گرد آمدند تا به او ادای احترام کنند. با بخشی از سخنانش، روی سنگ قبر او را آراستند که عبارت است از اینکه آسمان پرستاره بر فراز من ولی قانون و اخلاق در قلب من است.

اولین بیان  او در فلسفه اینگونه بود: چه چیز می‌توانم بدانم؟

 چه کاری باید انجام دهم که مقیّد باشم؟

به چه چیزی امیدوار باشم؟ 

این سه چیز در عالم برای او اصل بود که همة این فراز و نشیب‌ها نشئت گرفته از امر ذهنی او بود که در اینجا بیان شد.